Ikerketa proiektu honetan propietate osasungarriagoak dituzten animalia-jatorriko elikagaietatik abiatuta, giza osasunean egon daitekeen hobekuntzaren ebaluazioan ikertu da. Proiektua Leartikerrek gidatu du, Neiker, BioAraba eta UPV/EHUrekin lankidetzarekin batera.

Gaixotasun kutsakorrei so egotearen eta osasun-kontzientzia globala (ingurumenekoa, animaliena, gizakiarena) garatzearen garrantzia gogorarazi digun SARS-Cov2-aren baimenarekin, gaur egun, transmititu ezin diren gaixotasunak dira munduko osasun publikoaren erronka nagusia, osasungarriak ez diren elikadura-ohiturak areagotu direlako eta ariketa fisikorik egiten ez delako. “Jaten duguna gara” (somos lo que comemos) esaldi ezagun horretatik, eta gantz-azido saturatuetan aberatsak direla adierazten duten animalia-jatorriko elikagaien osaerari buruzko azken ikerketetatik abiatuta, biztanleriaren osasuna hobetzeko elikagai horien kontsumoa gutxitzea gomendatu izan da. Hala ere, bere konposaketa dietak eta ekoizpen moduak ere determinatzen dute, hau da, animaliak ere “jaten dutena dira” (son lo que comen).

Ideia horretatik abiatuta sortu zen 2020. urte hasieran NUTFOOD proiektua: “animaliak hazi oleaginosoekin elikatuz, osasunarentzat onuragarriak diren haragi eta esnekiak ikertu eta garatzea”. Asmo handiko proiektua izan da, animalia-pentsuak egiteko gantz-azido monoasegabeetan eta poliasegabeetan aberatsak diren landare-lehengaien egonkortasuna ekoiztetik eta ebaluatzetik pentsu horiekin elikatzen diren animalia-jatorriko produktuak (haragia eta esnekiak) irenstean gizakiak duen erantzun fisiologikora arteko jarraipena egin da. 2022ko ekainean bukatu zen proiektu honen burua Leartiker izan da, eta Neiker, Bioaraba eta UPV/EHUko MetaboloMIPs ikerketa-taldearen ezinbesteko lankidetzarekin gauzatu da. 

Proiektua hotzean prentsatu ziren olio-hazien (lihoa, koltza, oleiko altuko ekilorea) tokiko ekoizpenarekin hasi zen. Prozesu honen ondoren, alde batetik, olio itxurako gantz-frakzio bat lortu zen, txerriak elikatzeko pentsua egiteko erabili zena, eta bestetik, opil itxurako frakzio solido bat, jezteko ardiak elikatzeko pentsua egiteko erabili zena. Opilak eta olioak hezetasun- eta tenperatura-baldintza desberdinetan biltegiratu ziren 8 hilabetez, eta egonkortasunean ez zen alde handirik ikusi denboran zehar. Ardien esne-ekoizpena ere ez zen aldatu pentsu desberdinez elikatutako artaldeen artean; baina, liho-olioz elikatutako txerriek, gainerako taldeek baino pisu gehiago irabazi zuten gizentze-aldi berean.

Olio-hazien bidez diseinatutako pentsuek eragin positiboa izan zuten ardi-esnearen eta txerri-haragiaren gantz-azidoen profilean, batez ere lihoz elikatutako animalietan, gantz-azido poliasegabeen ratio hobea lortu baitzuten aseekin alderaturik, eta azido linoleiko konjugatuaren proportzio handiagoa. Dieta orekatu batean, gantz-azido poliasegabeak eta azido linoleiko konjugatua osasun kardiobaskularrerako eta metabolikorako eragin onuragarri frogatuak dituzten mantenugaiak dira.

Iturria: leartiker.com